Inleiding
Het doel van deze paragraaf is inzicht geven in het gevoerde gemeentelijke grondbeleid, de realisatie van de in de Programmabegroting gestelde doelen ten aanzien van dit grondbeleid, een actuele prognose van de grondexploitaties en een overzicht van de resultaten.
Grondbeleid
Op 4 februari 2016 heeft uw gemeenteraad de Nota grondbeleid vastgesteld. Onder grondbeleid wordt verstaan het volledige grondinstrumentarium waarover de gemeente beschikt om de vastgestelde gemeentelijke doelstellingen te realiseren.
Als hoofdroute is gekozen voor facilitair grondbeleid. Deze bestaat uit een passieve en een actieve variant. In de facilitair-passieve vorm heeft de gemeente geen grondpositie en ook geen ontwikkelrisico. Zij beperkt haar rol tot het toetsen en begeleiden van de planologische maatregel voor het aangewezen bouwplan. De gemeente is wettelijk verplicht kosten te verhalen op de initiatiefnemer, primair door een (anterieure) overeenkomst te sluiten met een ontwikkelende partij en eventueel door een exploitatieplan vast te stellen.
Daarnaast kan het zijn dat de gemeente wel regie wil voeren op de planologische ontwikkeling, maar niet de grondeigendom wil verwerven en ontwikkelrisico wil lopen. Dit is de zogenaamde facilitair-actieve vorm.
Binnen de gemeente is ook sprake van actief grondbeleid. De gemeente heeft grondposities of verwerft deze om zelf risicodragend aan gebiedsontwikkeling te (gaan) doen. Bij deze variant is de gemeente in staat maximaal sturing te geven om haar doelstellingen te behalen. De kosten van de gemeentelijke inzet worden opgenomen in de grondexploitatie(s) van de locatie(s) in het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties (MPG).
Herziening MPG
De grondexploitaties in het MPG worden herzien op de stand per 1 januari van ieder jaar. De jaarrekeningcijfers worden dan verwerkt en de grondexploitatiebegroting wordt aangepast.
De gemeenteraad stelt het MPG vast als onderdeel van de Jaarrekening. Indien hier reden toe is kan tijdens de bestuursrapportages een substantiële wijziging op de lopende meerjarenbegroting worden aangegeven.
Overzicht grondexploitaties
Op basis van het BBV wordt voor de gemeentelijke grondexploitaties onderscheid gemaakt in de volgende twee categorieën:
- Bouwgronden in exploitatie (BIE). Dit zijn bouwgronden in eigendom van de gemeente waar actieve gebiedsontwikkeling door de gemeente plaatsvindt.
- Materiële vaste activa (MVA). Bij de opstallen en gronden in de categorie MVA laat de gemeente de gebiedsontwikkeling bij de kopende en ontwikkelende partij.
Bouwgronden In Exploitatie (Grondexploitaties):
Actuele grondexploitaties
Locatie Engweg 8-14 (Driebergen), de tender voor de gronden vindt eind 2019 plaats, de verkoop in 2020.
Locaties Sportlaan (Driebergen), Leersumsestraatweg (Doorn) en Burg. Jhr. H. van den Boschstraat (Amerongen) vindt participatie plaats/heeft plaatsgevonden. Op alle drie locaties is aanvullend ecologisch onderzoek geweest en worden plannen van aanpak geschreven. De concept voorontwerp bestemmingsplannen worden momenteel geschreven waarna ze in procedure worden gebracht.
Locatie Oranjestein (Doorn), we zijn afhankelijk van de aanlevering van plannen door de ontwikkelende partij voor de grond geleverd kan worden. De levering van de grond vindt niet voor 2021 plaats.
Materiële Vaste Activa (MVA's):
De locaties waar geen maatregelen in het kader van de Natuurbeschermingswet hoeven te worden genomen, zoals De Kolk (Leersum (BIE) en drie MVA’s de Pomplaan (Leersum), Van Bennekomweg (Doorn) en Jacob van Wassenaerlaan (Maarn), kunnen de voorontwerpbestemmingsplannen na bespreking in de raad en participatie in procedure worden gebracht. De levering van de grond vindt niet voor 2021 plaats.
Financiën
In onderstaande tabel is op basis van het MPG per 1 januari 2019 het verwachte resultaat weergegeven.
Overzicht: Effect op financiële positie MPG per 1-1-2019 (x € 1.000,-) | Tijdens het boekjaar | Op termijn | |||||||||
Mutatie verliesvoorziening wordt verrekend met de algemene reserve | (Tussentijdse) | Hogere/lagere | Hogere/lagere | ||||||||
winstneming/ | storting in | storting in | |||||||||
boekwinst | algemene | algemene | |||||||||
tgv algemene | reserve | reserve | |||||||||
reserve | |||||||||||
Bouwgrond in Exploitatie (BIE) | Prognose | Prognose | Verschil | ||||||||
MPG | MPG | ||||||||||
Nr | Plan | Kern | 1-1-2018 | 1-1-2019 | |||||||
1 | De Kolk | Leersum | -1.412 | -1.383 | 29 | 29 | |||||
2 | Engweg 8-14 | Driebergen | -1.106 | -1.089 | 17 | 17 | |||||
3 | Oranjestein | Doorn | 262 | 258 | -4 | -4 | |||||
4 | Burg. Jhr. H. van den Boschstraat 4 | Amerongen | 706 | 649 | -57 | -57 | |||||
5 | Sportlaan 67 | Driebergen | 1.171 | 1.479 | 308 | 308 | |||||
6 | Leersumsestraatweg 9 | Doorn | -428 | -119 | 309 | 309 | |||||
Subtotaal Bouwgrond in Exploitatie (BIE) | -807 | -205 | 602 | 355 | 0 | 0 | 247 | ||||
Materiële Vaste Activa (MVA) | Prognose | Prognose | Verschil | ||||||||
MPG | MPG | ||||||||||
Nr | Plan | Kern | 1-1-2018 | 1-1-2019 | |||||||
1 | Van Bennekomweg 10-16 | Doorn | 19 | 90 | 71 | 71 | |||||
2 | Pomplaan 3 | Leersum | -39 | 81 | 120 | 120 | |||||
3 | Jacob van Wassenaerlaan 23-25 | Maarn | 405 | 542 | 137 | 137 | |||||
4 | Raadhuisplein 1 | Maarn | 0 | 0 | |||||||
5 | Bosstraat 1 | Driebergen | -6 | 62 | 68 | 68 | |||||
6 | Woning Van de Boschstraat 2 | Amerongen | 421 | 423 | 2 | 2 | |||||
Subtotaal Materiële Vaste Activa (MVA) | 800 | 1.198 | 398 | 0 | 0 | 0 | 398 | ||||
Totaal Generaal | -7 | 993 | 1.000 | 355 | 0 | 0 | 645 |
BIE’s, belangrijkste verschillen in de resultaten:
Het totale financiële resultaat van de zes grondexploitaties waarover in hetMPG wordt gerapporteerd, is toegenomen met circa € 602.000,- ten opzichte van de stand per 1 januari 2018. Dit verschil wordt grotendeels veroorzaakt door hogere getaxeerde grondwaarden in de dure marktsector.
MVA's, verschillen in de resultaten:
Het totale financiële resultaat van de 6 vastgoed objecten waarover in dit MPG wordt gerapporteerd is toegenomen met € 398.000 ten opzichte van de stand per 1 januari 2018. De belangrijkste oorzaak is de residuele berekening van de grondwaarde per woning en niet meer per grondexploitatie zoals tot en met 2018 gedaan werd. Tevens is er voor de locatie Bosstraat (DRB) een vermindering van de boekwaarde als gevolg van uitstel verkoop in 2018 waardoor we in 2018 nog een keer hebben afgeschreven op de boekwaarde.
Het verschil tussen het begrotingsjaar 2019 uit het MPG van 1-1-2019 en het boekjaar 2019 wordt verklaard bij de herziening per 1-1-2020.
Op 27 juni 2019 heeft de raad het voorstel ‘Uitgangspunten gebiedsontwikkeling Breeschotenlaan en Trompplein, inclusief MFA Maarn’ aangenomen. Dit houdt in dat de daarbij behorende grondexploitatie per 1-1-2020 ook wordt herzien.
Risico's grondexploitatie
In het Meerjarenperspectief Grondexploitaties op de stand per 1 januari 2019 zijn de risico’s voor de grondexploitatie financieel gekwantificeerd. Deze risico’s maken onderdeel uit van de Paragraaf
Weerstandsvermogen en Risicobeheersing van de begroting 2020